Курчакларда – Дүсмәт хатын-кызлары образы

Күп еллар төрле як керәшеннәренең этнографиясен өйрәнеп, һәр якның үзенә хас булган киенү үзенчәлекләрен саклап курчаклар киендерүче оста Валентина Максимова Дүсмәт авылының керәшен хатын-кызлары киенү комплексын да тәкъдим итте. Ул киендергән өч курчак мисалында Дүсмәт хатын-кызларының затлы һәм үзенчәлекле киенгәннәре күренә. 

Беренче фотодагы курчакта — бай хатыннар киеме комплексы. Ука-җиләне генә юк монда. Күлмәк, алъяпкыч; тәңкәле бизәнү-саклавыч әйберләрдән: сул җилкәдән киеп куелган муйтомар, түшендә — тамакса; катлаулы баш киеме — калаклы мәләнчек киелгән (калагы баш түбәсендә тора), аның өстеннән — яңак-чигәчә һәм аннан соң чукул бәйләнгән; иң соңыннан маңгай тәңкәсе бәйләп куелган. 

Әлеге курчакны Валентина Петровна «Юлия, синең борынгы әбиләрең менә шулай киенгәннәр», — дип, үземә бүләк итте (туган авылым — Дүсмәт). 

Икенче фотода җиләне дә бар, ләкин сул җилкәдән киеп куелган муйтомар юк.

Шушындый кием кигән хатын-кызларны XIX гасыр ахырында Дүсмәтнең беренче мәктәбе каршында төшерелгән фотода да күреп була. 

Өченче фотода исә, курчакта — калаклы мәләнчек урынына ярымкояш сыман сүрәкә һәм яңак-чигәчә бәйләнгән, җиләне дә бар. Мондый сүрәкәне туй сүрәкәсе дип тә атаганнар, чөнки бик сирәк, шундый зур бәйрәмнәрдә генә бәйләгәннәр.