Укыган акыллы катын – иреня киҥяшче, балаларына жакшы тярбияче

Эй туганнар! ӓгяр дя кызлар жяштянюк укырга ӧйрятелся, алар белмене, рятле булырлар. Безнеҥ школларда балаларны келяӱ итяргя ӧйрятяляр; денне, иманны белдеряляр, бяйрямняр ней эшне белдергянне, бяйрям кӧннярне ничек уздырырга кирякне сӧйлӧйляр. Анда Ходай законына ӧйряткяндя балаларны: атага-анага, ололарга баш салыб торорга, аларны саннарга ӧйрятеля. Дӧнья ӧчӧн киряклене дя: санауга, исябкя, чутка, жазыуга ӧйрятяляр. Шундый жакшы эшкя ӧйряткян школга кыз балаларны да жибяреб ӧйрятеӱ бик кирякле, бик пайдалы. Укыган кешегя бу дӧньядя дя арыу тороб, килясе дӧньядя дя ряхятлекне алыу жиҥел булыр. Барыбызга билгеле, кызларны ӱсеб житкяч кеяӱгя биргяннек. Кябен кыйган чагында чиркяӱдя кеяӱ белян кызны бергя Ходай Ӱзе кушылдыра. Аннан суҥ алар ирле катынны бергя тороб гумерне ӱткяряляр. Тик алар Ходай сюзеннян чыкмый торсалар гына берсен берсе сӧйӧб, татыу торалар. Ходай куркынычында тороб икесенеҥ дя акыллары, кылыклары бер исябтя булса, бер берсенеҥ киҥяшен ошатышсалар, берсе киҥяшеннян икенчесе чыкмаса, катыны иреня баш салыб, ире катынын жаратыб торса, гумерне дя рахят ӱткяряляр. Ир катынны ӱзеня киҥяшчегя, булышыучыга ала, шуҥар кюря катыны иреня кайгы-кӧйӧк килгян чагында, укымышлылыгы белян табкан жагымны сюзляр ӓйтеб, пайдалы мясялляр сӧйляб, жакшы ӧлгӧляр кюрсятеб кюҥелен тынычларга тейеш. Ирен жарамас уйдан, усал эштян акыл белян жакшыга борорга тейеш. Укымаган, белемнеге жук катын, ӓгяр дя ире аҥар бер бер нястя турысында кайгысын ӓйтеб, киҥяш ится, ул аныҥ сюзен каян барганын аҥышмыйчы, иреня карышы килеб, жаман сюзляр ӓйтеб ачыуын китеря, аны бигеряк тя абтрата. Укымаган кыз-катынга дӧньядя тороу, жорт тотоу, жамагатны рятляӱ бигеряк кыйын. Укыган акыллы катын иренеҥ уйын, исябен аҥышыб тора, аҥар ыҥгайлаб гел булышадыр, иреня жакшыдан жакшы киҥяш бирядер. Ӓгяр дя ире бер бер бяля-казага туры кился, жя аны тормош кайгысы жӧдятся, эче пошоб ней эшляргя белмяся, укырга ӧйрянгян акыллы катын аҥар жакшы сюз белян киҥяш биреб, кенягядяге изге сюзлярне ӓйтеб кайгысын жиҥеляйтя, изгеляр тормошоннан кючергечляр китереб жанын тынычлый; кай чагында иренеҥ жаҥгышын кюрсятеб Ходай жулына бастыра. Шундый жакшы катыннар кече жяштянюк денне тотоб, укыуга, акылга ӧйрянеб ӱскян кыз балалардан гына буладыр. Балаларны кечкенядянюк акылга, исябкя, денгя, иманга ӧйрятеб ӱстереӱ аналар эше. Атага алар жанында торорга ӓз туры киля, ул ӧйдя кюб тора алмый, аныҥ кызмяте тышта, чиття була. Ана багытны жалан балалары жанында ӱткязя, аларны ӓр тӧрлӧ арыулыкка ӧйрятергя аҥар кӧйлӧ. Шул сяятлей баланы укыуга ӧйрятеӱ бигеряк киряк. Ӱзе укыуга ӧйрянмягян, бер нястя дя белмягян ана балаларына ней ӧйрятя белер? Аҥар эш бик читен. Иҥ баштук ана балаларны Алладан куркырга, Аҥар инялергя, Аны ололарга, кадерляргя ӧйрятергя тейеш. Ӱзе келяӱ итя белмягяч, балаларын ничек итеп ӧйрятсен? Белемсез аналар кулында ӱскян балалар бик кызганыч, алар бик тома була. Белемсез ана баласын жакшыга ӧйрятя белмяся дя, алрга жаманныгын кюрсятя, котларын чыгарыб бетерер. Бар православныйларныҥ анасы Изге Кыз Марія укыу белеӱ аркылы дяӱлят табкач, улын ничек арыу ӱстергян. Ун ике жяштя чагындук аныҥ улыныҥ акылына, белемнегеня бар кешелярнеҥ исляре киткян. Бӱгенге кӧннӧ Изге Кыз Маріяныҥ Ходай ӧйӧня укырга ӧйрянергя килеӱе ӓр бер кыз балага укыу киряклекне кюрсятя. Укыб белемнек алган ана балаларын жакшыга ӧйрятер.

Ӱзе укый белгян ана, балаларын жорт эшеня рятле ӧйрятер эйе, эшлягян чагында да изгене сӧйляргя мӧҥким, шулай итеб аныҥ балалары жяштянюк жакшыга ӧйряня килерляр эйе.

“Дин сабаклары” китабыннан.