Георгий Ибушевның “Микай” поэмасыннан өзек (бишенче һәм алтынчы бүлек)

                V

Инде төн кара пәрдәсен

Күтәреп югалганда,

Еракта офык ачылып,

Аксылга буялганда.

Төн белән таң арасында

Калганда бар да оеп,

Йолдызлар соңгы нурларын

Сирпегәндә боегып,

Аланга гаҗәеп җиңел

Зәнгәрсу томан төште,

Талгын җилдә юка япма

Талпынып яткан төсле.

Җилпенеп, кагынып куйды да,

Аһ! Бу нинди могҗиза,

Бөтерелеп бер урында,

Әйләнде сылу кызга.

Өстендә затлы зәнгәрсу

Күлмәге җем-җем килә.

Бар тәненнән тирә-якка

Җиңелчә нур бөркелә.

Йөзендә – тыныч елмаю

Күзләре үткен, чиста.

Мондый матурлык дөньяда

Юктыр, булмастыр, юк та!

Борылып, офык  ягына

Алды да караш ташлап,

Йөзгәндәй, чүнник ягына

Китте җиңел, төз атлап.

Умарталар арасында

Ул тыныч, горур йөрде.

Аннан Микай йоклап яткан

Шалаш янына килде.

Шалашта Микай, кулларын

Баш астына куйган да,

Шундый тыныч, гамьсез йоклый,

Алланып таң туганда.

Кинәт, нидер булды кызга,

Ул таралып юк булды.

Тагын яралып томаннан,

Микайга карап куйды.

Сагыш, моң, кайгы белмәгән

Бу җан әллә нишләде.

Ул тойды бөтен тәненнән

Кайнар ялкын үткәнне.

Инде таң сызылган иде,

Алланган иде  офык.

Үләннәргә, куе булып,

Коелды салкынча чык.

Кыз җуеп бар тынычлыгын,

Як-ягына каранды.

Аннан иелеп, егеткә

Тагын бер карап алды.

Ул ашыкты, инде кояш

Чыгам, чыгам дигәндә,

Әйләнеп зәңгәр томанга

Таралды ул үзәнгә.

         VI

Сибелде бөтен дөньяны

Тере итүче якты.

Һәрбер нур, җирне иркәләп,

Җылылык булып акты.

Әйтерсең, кемдер тылсымлы

Назлы тавышы белән,

Уята иде гөлләрне,

Үпкәләп күзләреннән.

Ерак офыклар яктырып,

Балкып кабынды кебек,

Тугайлар нурга күмелеп,

Яталар сыман көлеп.

Басу, болыннар өстендә

Җылы рәшә кузгалды.

Тамчыга тамчы кагылып,

Кыңгыраудай чыңлады.

Әйтерсең, шушы җиңел чың

Хәбәре иде таңның.

Җир уятып, күккә чөйде,

Җыр итеп тургайларын.

Җәгүр бабай таңнан торып,

Аланны йөреп чыкты.

“Гомердә күргән юк иде, –

Диеп, – бу кадәр чыкны.

Көн парлы булырга тарткан,

Бал төшәргә бик яхшы”.

Шалашка кереп, Микайның

Өстен төзәтте, япты.

Йокласын әйдә, күр ничек

Йокысы тыныч, татлы.

Мин чәй куеп, коймак-мазар

Пешереп алганга чаклы.

Карап торырга нык, таза

Күренсә дә Җәгүр карт,

Арый иде, шуңа күрә

Ул Микайга ничә кат

Әйтергә җыенып йөри

Өйләнү турысында.

Йорт-җир күптәннән зарыкты,

Хатын-кыз җылысына.

Аннан үзәнгә төште дә,

Чишмә янына килеп,

Юды йөзен, салкын судан

Чиксез рәхәтлек сизеп.

Инде күпмедер вакыттан,

Бергә шалаш янында,

Гөр киләләр иде алар –

Рамнарны кыра-кыра.

Җәгүр карт искә  төшереп,

Үзенең яшь чакларын,

Сөйләп Микайны көлдерә,

Кыз озата кайтканын:

“Яшь идем әле ул чакта,

Унсигездә булганмын.

Әйтерсең, куып кайтам мин

Кыргый урман боланын.

Капка төпләренә кадәр

Кайтып җиткәч йөгереп,

Шап итеп борын төбендә

Куйды капканы элеп.

Ачу чыкты, кызган көйгә

Атылып коймага менеп,

Сикердем эчкә, лач итеп

Төштем мин суга килеп.

Кем белгән, эчтә туп-тулы

Сулы мичкә торганын,

Ут булдым, урамга ничек

Чыкканны сизми калдым”.

Микай көлә рәхәтләнеп,

Көлә күзләрен йомып,

Аның яшьлек тавышыннан

Тора бар алан тулып.

Кем уйлаган яшь вакытлар

Шулай бик тиз үтәр дип,

Кая яшьлек, инде гомер

Узып бара икән бит.

Шулай, улым, гомер бик тиз

Аккан су кебек кенә,

Уйлап йөрим әле сине

Өйләндерсәм дип менә.

Тынычлар иде күңелем,

Ардым мин, улым, ардым.

Бераз гомер яши алып,

Күрсәм угыланнарың,

Бик бәхилләп китәр идем,

Яшәп булмый гомергә.

Кемне сөйсәң, шул яр булсын –

Бәхиллегем шул сезгә”.

Әллә нишләп китте Микай,

Аны булмый аңлатып.

Бабасының күкрәгеннән

Сабый баладай кочып,

Үксеп, үксеп елады ул,

Барын уйлап елады.

Бу яшьтә бар да бар иде,

Карт аңлый иде аны.

Аңлый иде, күкрәгенә

Кысып, бөркеттәй улын,

Яшь аралаш кабатлый ул:

“Җитәр, җитәр, – дип, – улым”.