Керәшеннәрдә суккан алъяпкыч

Безнең халыкка хас алъяпкычлар – бик борынгыларын алсак – өй шартларында җитен һәм киндерне сугып, шул тукымадан тегелгән. Затлылары өчен җитен кулланганнар. Киндергә караганда ул юкарак, җиңелрәк, нәфисрәк килеп чыккан. Матурлыкка кияр, бәйрәмнәр өчен, аны алмалап сукканнар. Суккан чагында, бер аркылы һәм бер буй җебе бар. Техникасында җепләрне аралап алырга, алмаларга кирәк. Шуның өчен дә, алмалап сугу дип атала. Көндәлек эшкә дигән алъяпкычларны начар эшкәртелгән, бала-чага суккан киндер тукымадан теккәннәр.

XIX гасыр урталарына кадәр өйдә сугылган алъяпкычларны бәйләгәннәр. Фабрика тукымалары чыга башлагач та, бәясе кыйбат булган, һәм аларны эш алъяпкычлары өчен кулланмаганнар. Бары тик сәүдәгәрләр, байлар гына мануфактура тукымаларыннан файдаланганнар. Бераздан кайберәүләр, акча табып, затлылык өстибез дип, шул суккан тукымаларына өстәп, фабрика тукымаларын тегеп куя башлаганнар. ХХ гасыр башларындагы алъяпкычларда шундый үрнәкләрне күрә алабыз. Бу, бигрәк тә, Алабуга ягы керәшеннәренә хас. Өске ягы аның алмалап сугылган, ә итәгенә һәм өске күкрәк өлешенә мануфактура тукымалары тегеп куелган. Алъяпкычлардагы бала итәкләр дә менә шул заманнарда кергән булса кирәк.

Фотода: «Таккан итәк» куеп тегелгән алмалы алъяпкыч. Алабуга керәшеннәре

ХХ гасыр азагы ХХ гасыр башында сугылган алмалы алъяпкычларның бүгенге көндә дә сакланганнары бар. Аларның төрле вариантлары очрый: кайберләренең аскы итәкләре алмаланган, кайберләренең – түшләре, ә кайберләре – тоташ алмалы.