Беренче

Узган март ае матур даталарга бик бай булды. Бөтендөнья шигърият көне дә, Театр көне дә шушы айга туры килә. Үзе юаш, үзе тыйнак керәшен халкының, бер караганда поэзиядә дә, театрда да катнашы юк кебек. Тик бу беренче карашка гына. Керәшен театрының тарихы турыдан-туры язучы Дарья Аппакова белән бәйле. Шушы ук март аенда Дарья Семеновна Аппаковага (1898-1948) 120 яшь тулган булыр иде.
Дарья Аппакова 1898 елның 2 мартында Минзәлә өязенең Байгол авылында, ярлы крестьян семьясында туган. Унөч яшендә Дарҗа Казанга китеп, Василий Тимофеев җитәкләгән керәшен мәктәбенең кызлар бүлегендә укый башлый.
Шкулны бетереп, бераз туган авылы Байголда балалар укыткач, кире Казанга килеп, башы-аягы белән керәшен тормышына кереп китә. Керәшеннәр өчен чыга торган “Кызыл әләм” газетасында хәбәрче, тәрҗемәче, укытучы хезмәтләрен башкара, “Кряшиздат” нәшриятында эшли. Алган белеме белән канәгать калмыйча, Югары Совет партия мәктәбенең клублар бүлегендә, Казанның Зур драма театры каршын- дагы студиядә укый.
Гражданнар сугышы елларында Казан, Уфа, Оренбург театрлары фронт бригадалары тормышында актив катнаша. Нәкъ шул елларда Керәшен Совет күчмә театры төзелә. Захар Данилов җитәкчелегендәге бу театр 1918 елдан 1922 елга кадәр эшли. Дарья Семеновна театрда алыштыргысыз кеше – актриса да, драматург та, тәрҗемәче дә.
Гражданнар сугышы тәмамланып, күчмә совет керәшен театры эшен төгәлләгәч тә, Дарья Семеновна Казан театрында эшчәнлеген дәвам итә. Әдәбият тарихында балалар язучысы булып танылган Дарья Аппакова бу өлкәгә журналистика аша килеп керә һәм балалар әдәбиятына шактый өлеш керткән прозаик һәм драматург булып әверелә. Журналистикага ул ире, керәшен хәрәкәтенең иң актив членнарыннан берсе, беренче керәшен газетасы “Алга таба”ның баш редакторы, юрист, соңрак Татарстан Республикасының прокуроры булып эшләгән Георгий Зубков белән бергә кереп китә.
Георгий Зубковның фаҗигале үлеменнән соң, Дарья Семеновна Урта Азиягә китә, анда укытучы була. Ташкентта яшәгән 1928–1943 елларда ул өлкәннәр һәм балалар өчен иҗат итүче язучы буларак таныла. Татар, үзбәк һәм рус телләрендә балалар һәм зурлар өчен төрле милләт халыкларының үткәндәге һәм революциядән соңгы тормыш күренешләрен яктырткан “Сәнәкчеләр” (1932), “Яшь ударниклар” (1932), “Мәмәт белән Аман карт” (1934), “Кечкенә Бануның тарихы” (1937) исемле хикәя-повестьлары, балалар театры өчен “Дошман” (1939) дигән өч пәрдәле пьесасы дөнья күрә. Болардан “Кечкенә Бануның тарихы” повесте аеруча нык таныла. Бу повесть тиз арада татар, үзбәк, рус, инглиз телләрендә басылып чыга һәм яратып укыла.
1943 елда Казанга әйләнеп кайта, гомеренең соңгы көннәренә кадәр язучылык эшен дәвам итә.
1943–1948 елларда Дарья Аппакова төп игътибарын балалар драматургиясенә юнәлтә — “Тапкыр егет” (1943), “Шүрәле” (1944), “Бишек җыры” (1946), “Илдус” (1947) исемле пьесаларын иҗат итә.
1935 елдан СССР Язучылар берлеге члены.
Дарья Семенова Аппакова 1948 елда, 50 яшендә Казанда дөнья куя.
-
21 апрель 2018 - 08:14Делагетлар Кайбыч такмакларын җырлый. ВИДЕО Мастер-класслар нәтиҗәсе - менә дигән шәп чыгыш
-
21 апрель 2018 - 08:05Кряшенская молодёжь приняла участие в тотальном диктанте 14 апреля делегаты Форума кряшенской молодёжи приняли участие в ежегодной образовательной акции в форме добровольного диктанта для всех желающих «Тотальный диктант 2018».
-
21 апрель 2018 - 08:00Подчинил себе металл 5 апреля в Национальной художественной галерее «Хазинэ» состоялось торжественное открытие персональной выставки «Декоративные фантазии на меди» нашего сородича, выходца из деревни Мартыш Тукаевского района, чеканщика Александра Иванова. 130 его работ были выставлены в трёх залах галереи
-
20 апрель 2018 - 13:55В Казани определят знатоков татарского языка С 22 по 25 апреля в Казани пройдет VI Международная олимпиада по татарскому языку и литературе
-
20 апрель 2018 - 12:09Волнуют ли кряшенскую молодёжь вопросы семьи? ФОТОРЕПОРТАЖ 14 апреля на площадке IV Форума кряшенской молодёжи провели секцию, посвящённую кряшенским семьям и духовной жизни
-
20 апрель 2018 - 11:08"Ягымлы яз" бәйгесенең олы төркем конкурсанткалары "Ягымлы яз" IV керәшен гүзәллек конкурсының олы төркем (26 яшьтән башлап) катнашучылары:
-
20 апрель 2018 - 11:06"Ягымлы яз" бәйгесенең урта төркем конкурсанткалары "Ягымлы яз" IV керәшен гүзәллек конкурсында катнашачак урта төркем (16 яшьтән 25 яшькәчә) кызлары:
-
20 апрель 2018 - 11:00"Ягымлы яз" бәйгесенең кече төркем конкурсанткалары "Ягымлы яз" IV керәшен гүзәллек конкурсында катнашачак кече төркем (12 яшьтән 16 яшькәчә) кызлары белән таныштырып үтәбез.
-
20 апрель 2018 - 10:53Ягымлы яз бәйгесенең җиңүчесе кем булыр? “Ягымлы яз” бәйгесендә сигез конкурсант катнашачак
-
19 апрель 2018 - 16:20Марина Тараканова "Созвездие - Йолдызлык" фестивале җиңүчесе 13 апрель көнне “Уникс” концертлар залында "Созвездие-Йолдызлык" XVIII республика ачык телевизион яшьләр эстрада сәнгате фестиваленең беренче гала-концерты булды
-
18 апрель 2018 - 09:51Открытие IV форума кряшенской молодёжи ФОТОРЕПОРТАЖ 13 апреля в Казани состоялось официальное открытие IV форума кряшенской молодёжи
-
19 апрель 2018 - 13:40По стопам отца 12 апреля в Татарском театре оперы и балета имени Джалиля была представлена опера Петра Ильича Чайковского “Евгений Онегин” по одноименному роману Александра Сергеевича Пушкина
-
18 апрель 2018 - 11:25Чему научились делегаты Форума на мастер-классах ФОТОРЕПОРТАЖ Для делегатов IV Форума кряшенской молодёжи была подготовлена обширная программа, где они не только поближе познакомились с историей и культурой своего народа, но и смогли прикоснуться к его фольклору
-
18 апрель 2018 - 14:20“Айбагыр” – яхшылык үрнәге 13 апрель көнне Халыклар Дуслыгы йортында “Айбагыр” фольклор ансамбленең Олы көн уңаеннан оештырылган “Яхшылык һәрберебезнең йөрәгендә” дип исемләнгән бәйрәм кичәсе узды. Инде традициягә кергән әлеге чара быел да тамашачыны сюрпризлар белән куандырды.
-
19 апрель 2018 - 16:20Марина Тараканова "Созвездие - Йолдызлык" фестивале җиңүчесе 13 апрель көнне “Уникс” концертлар залында "Созвездие-Йолдызлык" XVIII республика ачык телевизион яшьләр эстрада сәнгате фестиваленең беренче гала-концерты булды
-
19 апрель 2018 - 14:27Татарстанда Сабантуе көннәре билгеле булды 2018 елда Сабан туе бәйрәмен уздыру көнен билгеләгән Карарны Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов имзалады
-
18 апрель 2018 - 10:59Кряшенскую молодежь призвали активно участвовать в грантовых проектах 13 апреля в рамках IV Форума кряшенской молодёжи для делегатов провели лекцию "Интеграция молодёжи в реализацию этнокультурных проектов в сфере молодёжной политики".
-
19 апрель 2018 - 14:31Интеллектуальная игра «Что? Где? Когда?» ФОТОРЕПОРТАЖ 14 апреля на площадке Форума кряшенской молодёжи прошла интеллектуальная игра «Что? Где? Когда?»