Бергәләп тырышыйк
Чаллы шәһәренең 52нче татар мәктәбендә башлангыч сыйныфларда эшләүче, 34 еллык гомуми педагогик стажы булган югары категорияле укытучы Мария Петровна Яковлеваның балалары беренче класска кергән әти-әниләргә кайбер киңәшләре бар.
Бала өчен мәктәп тормышы башлану - җитди стресс ул. Бу чорда аңа ничек ярдәм итәргә?
- Мәктәпкә өйрәнү чоры ике айдан алып ярты елга кадәр сузыла. Кайбер балалар икенче көнне үк, мәктәбегезгә аяк та атламыйм, анда рәхәт түгел, дип, характер күрсәтергә тотына. Моңарчы балалар бакчасына йөрмәгән, күп баланың берьюлы бер урында җыелуын күрмәгән, гаиләдә бердәнбер булып үсүче, әти-әнисен "биетеп" кенә торучы нәнигә адаптация чорын үтү аеруча читен.
Мәктәпкәчә яшьтәге бала күрсәтмә-образлы фикер йөртә: әйләнә-тирәдәге әйберләрдән яңалык ала, аны анализлый, тик игътибарын озак итеп бер нәрсәгә туплый алмый, бер уенчыктан икенчесенә күчә. Ә мәктәпкә килгәч, аңлы рәвештә, игътибарны бер объектта озаклап туктатырга кирәк була. Җитмәсә, 40 минут буе, боргаланмыйча, тик утырталар! Нәкъ менә игътибарны бер нәрсәгә юнәлтүгә, бирем үтәүгә корылган күнекмәләрне әти-әниләр өйдә дә таләп итсеннәр иде. Башка балаларның уңышларын күрсәтеп, аларны гел мактап, үзегезнекен кимсетүдән сакланыгыз. "Мин булдыра алмыйм" дигән уй башына кереп урнашмасын, классташларына карата дошманлык хисе тумасын. Бала алдында укытучыны тикшерү, аның таләпчәнлеген усаллык дип атау, өй эшенең күплегеннән зарлану балагызның мәктәптән читләшүенә китерер.
Өйдә режим үтәмәү дә баланы авыр хәлдә калдыра: тәнәфестә рәхәтләнеп уйнап яткан җирдән бүленеп, нигә әле ул кызыксыз дәрескә кереп, 40 минут селкенмичә утырырга тиеш?! Укытучы мәктәптә гомум уку режимына өйрәтсә, әнисе өендә көн режимын үтәтсен: "теләсә нишләргә ярый"га өйрәнгән бала, "ярамый"лы урынга барырга теләмәячәк. Бала тәрбияләгәндә укытучы белән әти-әни бер юнәлештә эшләсә генә, тәүге тапкыр мәктәп бусагасын атлап кергән нәни кеше белем йортының үз өеннән дә рәхәтрәк урын икәненә төшенер. Балаларыбыз таза-сау булсыннар, укыту-тәрбия процессында аңлашып, бергә-бергә эшләргә язсын.
