Керәшен киеме элементларының атамаларына аңлатма бирү

Тукымалар. Кием-салым

Сарпинка – төрле төстәге фабрика җитештергән мамык җепләрдән өйдә суккан тукыма.

Киҗе – мамыктан җегерләнгән җеп.

Әдрәс - Урта Азиядән кайтарылган ярым ефәк чуар тукыма.

Бикасаб - Урта Азиядән кайтартылган чуар киҗе тукыма.

Кламбит - «әдрәскә» охшатып өйдә суккан тукыма. Моның өчен җепләрне манар алдыннан, буяу үтмәслек итеп киләпләрне берничә җирдән кысып бәйләгәннәр.

Кырмазин, кармазин - кара кызыл (бордо) төстәге сукно.

Дарай - ефәк материя, парча, затлы тукыма.

Дарай җаулык - керәшен хатыннарының бәйрәмнәргә генә бөркәнә торган, үзеннән бизәк чыккан, чуклы ефәк яулык.

Шевнот - киҗе-мамык бәрхет (бархат).

Штуф (штоф) - ефәк тукыма.

Бишни - төсле җепләрдән шакмаклап сугылган киндер тукыма.

Камка - Кытай ефәге.

Манчестер - хәтфә.

Кама - затлы мех (бобер).

Чүпләм - сугып төшерелгән бизәк.

Кырпу - киемнең, баш киеменең читенә тегелгән мех.

Китән - тупас киндер тукыма.

Әзәр, эзәр (пояс) - бизәкләп суккан яки үргән билбау.

Бистәр - өйдә сугылган, чигелгән киндер, җитен сөлгеләр.

Тастымал - бит-кул сөртү өчен, савыт-саба сөртү, каплау өчен җитештерелгән кыска бистәрләр.

Чаршау - элек өй эчен бүлгәләргә махсус сугылган эленкеләр.

Чыбылдык (полог) - кровать, сәке өстенә корыла торган (чебен-черкидән) махсус сугылган, тегелгән җайланма.

Чоба - өч, биш билле, озын җиңле бер генә катлы, өйдә суккан тукымадан тегелгән җиңел өс киеме.

Чикмән - туладан теккән өске кием.

Әрмәк - коран төсле, биле нык бөрелгән, туладан теккән кызлар өс киеме.

Инеч (подкладка) - күлмәкләрнең эчке ягының иңсә турына тегелеп куела торган икенче кат тукыма.

Кештәк (ластовица) - керәшен кием-салымнарының култык астына тегелгән аерым тукыма кисәге.

Киндер ыштыр (портянки) - аякны чорнау өчен махсус сугылган тукыма, оек урынына ялан аякка чорнаганнар.

Бизәнү әйберләре, баш киемнәре

Сырга (серьги) - керәшеннәрнең тасмалар белән беркетелә торган зур алкалары.

Чәчкап - керәшен кызларының бер чат кына толымнарына беркетелеп куела торган озын тәңкәле каплавыч.

Түшлек, Сакал - керәшен хатыннарының бәйрәмнәрдә киелә торган, тәңкәле зур күкрәк бизәгечләре.

Кәсилә, дәвәт, муйтомор - төрлечә әйтелешле, тәңкәле күкрәк бизәгечләре.

Муенса, тамакса, муенҗака - төрлечә әйтелешле көндәлек муен бизәгечләре (тәңкәле). Сүрәкә - керәшен хатынының кияүгә чыккач кия торган баш киеме.

Ука - сүрәкә мангайчасын чигүдә кулланылган, алтын, көмеш йөгертелгән җепләр.

Нәгыш - түгәрәк яулык, ак яулыкны чигүдә кулланылган бик борынгы чигү алымын керәшеннәр шулай атый. Бу чигү керәшеннәрдә һәм удмуртларда гына бар.