Православныйларга изге җирләргә бару тиешлеме?

Үзебезнең илдә дә изге дип саналган җирләр шактый. Андый урыннарда булу кешегә нәрсә бирә? Безнең өчен мондый сәфәрләр кылу кирәкле эшме? Әллә барсаң ярый - бармасаң ярый гынамы? Башта бөтерелгән шундый сорауларны әле күптән түгел генә Түбән Новгород ягындагы изге җирләрне күреп кайткан карендәшебез Валентина Максимовага бирдек. Соравыбызга төп-төгәл җавап бирмичә, барырга кирәкме-юкмы икәнен үзебезгә хәл итәргә калдырып, ул түбәндәгеләрне сөйләде.

Преподобный Серафим Саровскийның өйрәтмәләрендә болай диелгән: "Йокыдан торгач, изге тәреләр каршына басып, өч тапкыр "Ходай иманын", өч тапкыр "Алла Анасына" һәм бер тапкыр "Дөрес деннең символы" иманын чын күңелдән укып, аннан көн дәвамында үз эшләрең белән шөгыльлән.

Эштә чакта, яисә кая булса барганда, "Ходаем, Иисус Христос, Алла улы, мин җазыклыны җарлыка" дип әкрен генә үз алдыңа укы. Тирә-ягыңда кеше күп булганда, үз эчеңнән генә "Әй, Ходаем, җарлыка" дип телә.

Төш вакытында иртән торгач укыган өч иманны шул ук тәртиптә укы. Төштән соң үз алдыңа: "Әй Изге Алла Анасы, мин җазыклыны коткар" дип теләк итеп йөр.

Йоклар алдыннан тагын өч төп иманны иртәнге кебек укып, келәү итеп, кач кылып йокларга ят.

Бу өч иман чиркәү уставы куйган тиешле иманнар җыелмасының иң беренчеләре санала, христиан диненең нигезе булып тора".

Күрсәтелгән тәртиптә укырга җай булмаганда, кайчан ничек җай чыга, шул чакта теләк итәргә мөмкин икәнен дә язып калдыра ул. Чөнки Изге Кенәгәдә болай диелгән: "...Ходай исемен телгә алып, аңа ялваручы һәркем кичерелер, коткарылыр..."

Бүгенге дөнҗа кешесе өчен туры китереп язылган бу өйрәтмәләрне күптәннән белсәм дә, Серафим Саровскийның тормышы турында укыганым юк иде. Гликерия түтиебез (җырак тутам) гомер буе Серафим Саровский яшәгән җирләрне барып күрергә хыялланды. "Инде мин күрә алмадым, ул изге җирләргә сез бармый калмагыз", - диде ул, үлгәндә. Ничектер, барырга һаман җай чыкмыйча йөрелде. Кайчан вакыт җиткәнен Ходайыбыз үзе билгели торгандыр. Уйламаган-нитмәгән җирдән шул якларга чыгып китәргә туры килде.

Андыйларга бу урыннарда Алла Анасы үзе дә күренә, диләр.

C.Саровский тезләнеп иман әйткән таш янында

Туристларның күп килүе, бер яктан, монастырь тормышына комачаулык итсә, икенче яктан, "плүс"тер дә. Бүгенге Алласыз, Ходайсыз халыкка анда барып кайту - ниндидер бер орлык салыну, уяну кебек. Турист булып

бардым да кайттым түгел - синең белән бергә благоприятный бер халәт кайта. Үткәнне, бүгенгене уйларга, чиркәү тормышына якынаерга этәргеч ясала.

Татар дусларым арасында да бу урыннарда булучылар бар. "Җаныма урын таба алмаганда, шуннан алып кайткан әйберләргә орынсам, кагылсам, үземә җиңеллек табам", - ди бер иптәшем.

Бу сәяхәттән тынычланып кайттым дип әйтә алмыйм, киресенчә, күңелем кузгалып, сорауларым арта төште. Серафим Саровскийның "Житие" китабын укып чыктым. Күп кенә каршылык лы сорауларыма аннан җавап таптым. Без бит Алласыз заманда үскән буын. Бүгенге дөнья һәм чиркәү дөньясы арасында буталып калучылар. Шуңа күрә күңелдә каршылыклы сораулар гел туып тора. Төгәл җ вапны беләсе килә. Ә чиркәүнең үз законнары. Үскән чакта, җырак әбиемнән сорашырга ярата идем. "Әби, ник алай булган?" - дигән соравыма каршы ул: "Тиеше шул булган", - дип куя.

Бетте. Яңадан сораш юк. Тиеше шул булгачтын, үзеннән үзе аңлашыла... Чиркәүдә дә шулай.

Бу сәяхәтне оештырган Зоя Алексеевнага чиксез рәхмәтлемен. Искиткеч киң күңелле кеше. Чып-чын мәгънәсендә - киң күңелле. Үзе ул кибет тота икән. Кайберәүләр акчаны җыя-җыя - һаман җитми. Ә ул менә ел да, туганнарын җыеп, шушындый изге урыннарга алып бара. Тапкан байлыгын башкалар белән бүлешә. "Ул байлыгы белән генә түгел, җанының җылысы белән дә бүлешә", - диделәр аны күптәннән белүчеләр. Мин моның белән тулысынча килешәм.

"Иртәгә бару җае бар, яңадан барасыңмы?" - дип сорасалар, әлегә юк, диярмен, мөгаен. "Нигә?" дисәләр, җырак әби әйткәндәй, "Тиешлесе шул!" Күргәннәремне башымнан уздырып чыгарып бетерергә кирәк".

Язып алды: Мария МАРТЫНОВА