Сарсаз-Баграж музее 1937 елда ясалган сүрәкә саклый

Ул укалар белән чигеп, биек итеп тегелгән була. Тантаналы вакыйгалар (бәйрәм, туй һ. б.) уңае белән гадәттә олы яшьтәге хатын-кызлар кигәннәр. Сүрәкә чигүчеләр авылда кадерле һәм дәрәҗәле кешеләр булып исәпләнгәннәр.

Сүрәкә сүзе халык җырларында да еш кулланыла:

Сүрәкәләр чиктем киргесез,
Киреп чиккәннәргә биргесез.
Сайлап җәрне мин сөймәдем,
Сайлап сөйгәннәргә биргесез.
Сүрәкәләр чиктем бизәкләп,
Дүрт ти почмакайын пичәтләп.
Әйтәсе сүземне әйтми калдым,
Алдагы көнемне исәпләп.

Сүрәкә канаты — сүрәкәнең арткы ягына беркетелеп, аркага төшеп тора, кулдан сугып эшләнгән яки ефәк материядән тегелгән була.

Керәшеннәрдәге сүрәкә формасында булган баш киеме русларда (сорока — Фасмер, 1971, 46) һәм мариларда (сорака) бар. Бу баш киеме һәм аны белдерә торган сүз төрки халыкларда башка бәйли торган урама, яулык мәгънәсенә туры килә торган борынгы сүзләр: сарук, саруг, сарик, сарги (Радлов, 1963, т. VI, 321; Егоров, 1964, 179) формаларыннан үзгәртелеп рус һәм угро-фин телләренә кереп киткән дигән фикерләр бар (Мудрая, 1974, 50—52).

“Фотода Зәй районының Сарсаз-Баграж мәдәният йортында оештырылган музейда саклана торган экспонат. Музейга саклау өчен Мальцева Анна тапшырды. Аның әйтүенчә сүрәкә 1937 елларда чигелгән”, дип яздылар Сарсаз-Баграж авылы мәдәният хезмәткәрләре.